1. Chùa tại quê nhà

Chùa tại quê nhà nay không còn nữa, bị phá hủy lúc nào chưa rõ, hiện chỉ còn lại vúng đất trống (đất chùa). Chùa Phật làng Cao Lao Hạ xây dựng tại đầu làng nằm về phía tây bắc. Theo truyền ngôn thì chùa này rất cổ. Chùa không biết có từ lúc nào! trải qua bao thế hệ ngôi chùa bị xuống cấp. Năm 1941 được ông Lưu Trọng Dư tài trợ, cùng nhân dân đóng góp công của tôn tạo xây dựng lại trên nền đất cũ. Chùa xây dựng cao ráo, cảnh quan đẹp đẽ, tĩnh mịch, nhiều cây cổ thụ như cây đa, cây phượng toả bóng quanh năm.

Chùa gồm 3 gian tường xây bằng đá, có 2 mái che, lợp bằng ngói liệt. Cửa tam quan hình vành khăn có 2 cánh cửa khép bằng gỗ. Hai bên tường thành có 2 ông hộ pháp (ông thiện, ông ác) được đắp nổi bằng vữa vôi trộn tơ hồng, mật mía. Vào cửa tam quan là bức bình phong, kiến trúc đẹp, cân xứng, sau sân rộng là tiền sảnh. Chùa có nhiều tượng phật như tượng Phật Thích Ca, tượng Quan Âm, tượng Phật trăm tay nghìn mắt và các pho tượng Bồ Tát.

Chùa Cao Lao Hạ không có sư sãi, chỉ có ông Từ bảo về và hương khói thường xuyên. Người làng Cao Lao Hạ không có ai thoát ly quy y theo đạo Phật, họ là những phật tử tại gia nhưng lòng thành kính mộ đạo rất cao. Họ đến cúng chùa để cầu nguyện làm điều thiện, làm phúc cho bản thân, gia đình và làng xóm.

2. Chùa tại thành phố Hồ Chí Minh

Những người đồng hương Cao Lao Hạ vào Sài Gòn trước năm 1945 đã lập ra Hội Cao Lao tương tế. Tôn chỉ của Hội là giúp nhau trong ốm đau, trong hoạn nạn, khuyến khích nhau phát triển kinh tế, chăm lo sự học hành của con em, giữ vững truyền thống hiếu học của cha ông.

Hội còn mua một đám đất tại ấp Gò Dưa, phường Bình Chiểu, quận Thủ Đức để xây dựng nghĩa trang riêng. Cách đây gần 40 năm, tại nghĩa trang, Hội đã xây dựng một ngôi Chùa thờ Phật, thờ tiên hiền lấy tên là Cao Lao Tự. Cao Lao Tự đã được trùng tu lại khang, đẹp đẽ, bề thế và khánh thành vào ngày 26 tháng 11 năm 2000. Chùa Cao Lao Tự là nơi bà con đồng hương tập trung đông đủ trong các ngày Tết, ngày rằm, lễ Vu lan…để dâng hương, cúng Phật và cũng là nơi bà con gặp nhau, thăm hỏi nhau, thắt chặt thêm tình làng, nghĩa xóm, mang đầy đủ sắc thái của một làng quê xa xưa giữa chốn đô thành hiện đại, tạo cho tình quê hương thêm đậm đà, sâu sắc.

Phía sau Chùa là nơi an nghỉ cuối cùng của bà con đồng hương trăm tuổi. Để giữ mãi hương sắc quê nhà, mỗi lần có hội viên qua đời, Hội cũng cử hành tang lễ giống như quê nhà, mang đủ sắc thái truyền thống của quê hương xứ sở xa xưa, đầy xúc động.

Những bức ảnh chùa Cao Lao Tự dưới đây do anh Nguyễn Thanh Hà, người Cao Lao hiện đang sống và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh chụp ngày 17/11/2010