DIỄN VĂN KHÁNH THÀNH NHÀ THỜ HỌ NGUYỄN CÔNG

Kính thưa quý vị đại biểu!

     Kính thưa các ông trưởng tộc của các dòng họ!

     Kính thưa các vị trong hội đồng gia tộc!

    Thưa tất cả con cháu nội ngoại của gia tộc họ Nguyễn Công!

Bất cứ người Việt Nam nào cũng được hưởng đức độ của tổ tiên truyền lại và người Việt nào cũng được hấp thụ đạo nghĩa do tổ tông, dòng họ hun đúc từ bao đời nay mà trưởng thành.

''Con người có tổ có tông

Như cây có cội, như sông có nguồn"

Mọi người được sinh ra từ một dòng tộc, cận kề nhất là từ một người cha và một người mẹ, do đó mọi người ai cũng nghĩ đến cội nguồn và công ơn tiên tổ. Theo như lời truyền khẩu của các bậc tiền bối kể lại, dòng họ Nguyễn Công được tách ra từ một nhánh của dòng họ Nguyễn Phúc của thế kỷ trước. Bởi vậy con cháu hậu duệ sau này biết thế để nhớ về cội nguồn của ông bà thủy tổ của dòng họ Nguyễn Công.

 Nhà thờ tổ dòng họ Nguyễn Công được xây dựng vào năm nào của thế kỷ trước chắc chắn có ghi lại, nhưng sau một thời gian dài bị chiến tranh tàn phá và các biến cố của lịch sử đất nước nhà thờ tổ đã bị hư hỏng, gia phả của dòng họ Nguyễn Công và các văn tự chữ nho của dòng họ cũng có một phần bị hư hỏng.

 Vào năm 1990 (năm Canh Ngọ) nhà thờ tổ được xây dựng lại trên nền đất cũ chỉ còn lại 3 phía tường cùng la thành, 2 cột huê biểu và bường phong. Trong thời điểm này gia đình cũng như xã hội gặp nhiều khó khăn về đời sống kinh tế, cơm ăn chưa no, áo mặc chưa ấm. Nhưng với sự đoàn kết, đồng tâm hiệp lực của tất cả con cháu nội ngoại của dòng họ đã đóng góp mua gỗ, gạch, ngói vật liệu xây dựng, cùng chung sức chung lòng làm  lại nhà thờ tổ. Từ đó các vị tiền nhân thủy tổ của dòng họ lại được thờ cúng hàng năm chu đáo, nghiêm túc.

 Xã hội ngày càng phát triển, đời sống của con người ngày càng được nâng cao. Với đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, phong trào làm nhà thờ họ bây giờ được chú trọng hơn. Bởi nhà thờ họ là thế giới thu nhỏ của các vị tiền nhân thủy tổ trong một gia tộc. Nơi hội tụ hồn thiêng dòng tộc, gia tộc, nơi con cháu hướng nhìn hàng ngày, cảm nhận được sự ấm áp gần gũi của cha ông đang dõi theo mọi việc làm của con cháu, để ngăn ngừa điều dữ, phù hộ độ trì mọi việc được hanh thông, an thái.

 Kính thưa quý vị đại biểu!

 Kính thưa các ông trưởng tộc của các dòng họ!

 Thưa con cháu nội ngoại của dòng họ Nguyễn Công!

   Nhà thờ họ, đình làng, bao mơ ước của người dân Cao Lao Hạ đã thành sự thật. Hiện nay làng ta đã xây dựng lại ngôi đình khang trang và được xếp hạng di tich văn hóa cấp tỉnh, nhà thờ họ của các dòng tộc, trong đó có nhà thờ họ Nguyễn Công cũng được nâng cấp khang trang hơn.

  Và ngày hôm nay trong không khí mừng vui phấn khởi, con cháu họ Nguyễn Công cùng hội tụ về đây kính cẩn dâng hương, long trọng khánh thành Nhà thờ tổ.

   Trước hết, thay mặt toàn thể gia tộc họ Nguyễn Công nhiệt liệt chào mừng quý vị đại biểu, quý vị đại diện lãnh đạo địa phương, các vị Trưởng họ và đại diện các dòng họ, ban MT thôn 2, đại diện bà con xóm 7, đã đến đây để chung vui cùng họ tộc chúng tôi.

   Xin nhiệt liệt chào mừng các bác, các chú thím, o dượng, con cháu nội ngoại Họ Nguyễn Công từ khắp mọi miền của đất nước đã về dự Lễ khánh thành, làm cho buổi lễ càng thêm trang nghiêm, ấm cúng.

  Kính thưa tất cả quý vị! Thưa toàn thể bà con!

 Theo nguyện vọng của con cháu nội ngoại trong toàn gia tộc đang công tác và học tập trên mọi miền đất nước, muốn nâng cấp và xây dựng lại nhà thờ họ được khang trang nhằm thờ phụng tổ tiên, quanh năm hương khói để tỏ lòng đạo hiếu, đời đời không ngưng.

 Ngày 15 tháng 1 năm Quý Tỵ (tháng 2 năm 2013) tại nhà thờ họ, ông trưởng tộc Nguyễn Công Quang cùng toàn thể con cháu trong dòng họ Nguyễn Công bàn bạc và đi đến nhất trí quyết tâm nâng cấp và xây dựng lại nhà thờ họ với kinh phí con cháu tự đóng góp. Thời gian đóng góp trong 2 năm (2013 - 2014) và phấn đấu năm 2015 khởi công nâng cấp nhà thờ họ.

  Qua 2 năm vận động đóng góp: Mỗi đinh đóng 9.000.000 (chín triệu đồng), mỗi tráng đóng 2.000.000 (hai triệu đồng) và được chia làm 3 đợt. Đợt đầu 5.000.000, đợt hai 3.000.000, đợt ba 1.000.000. Con cháu ngoại đóng góp theo tinh thần tự nguyện và lòng hảo tâm.

 Tất cả mọi vấn đề thuộc về gia tộc được các thế hệ con cháu đời đời công tâm chăm sóc thờ phụng tổ tiên, giữ gìn đạo hiếu, kế thừa lễ nghĩa và đạo đức gia phong. Không đợi ai bảo ai con cháu trong gia tộc họ Nguyễn Công thể hiện tấm lòng thành và trách nhiệm của mình với tổ tiên.

        Con cháu nội đã đóng góp được 693.000.000 đồng

        Con cháu ngoại đã đóng góp được 54.500.000 đồng

        Tổng thu: 747.500.000 đồng

 Nhà thờ họ Nguyễn Công được xây dựng lại gắn liền với sự kế thừa và phát triển của dòng tộc bao đời nay. Trước khi xây dựng lại nhà thờ tổ, cháu Nguyễn Danh Lợi (Cháu ngoại của dòng họ) đã chụp ghi hình lại toàn cảnh nhà thờ cũ và hệ thống câu đối trong và ngoài nhà thờ. Hệ thống câu đối được cháu Lợi nhờ Viện nghiên cứu Hán Nôm sao chép và dịch nghĩa.

 Để tiến hành xây dựng nhà thờ họ hội đồng gia tộc Quyết định thành lập Ban xây dựng gồm có các thành viên:

 Ông Trưởng tộc Nguyễn Công Quang làm trưởng ban, các ông Trưởng chi: Nguyễn Công Minh, Nguyễn Công Khánh: ban viên, Nguyễn Công Hòa: ban viên kiêm thu quỹ, kế toán: Nguyễn Công Lẫm.

Hợp đồng xây dựng gồm có 2 phần, đó là thợ xây và thợ kép.

-         Xây nhà thờ họ: chủ thầu ông Nguyễn Danh Ngọc ở tại thôn 4 Hạ Trạch; thợ kép chủ thầu Lê văn Li ở Triệu Phong Quảng Trị.

-         Các hạng mục phụ trợ như cột huê biểu, bường phong, sân và la thành do Nguyễn Công Thành (con cháu của dòng họ) đảm nhận xây dựng.

-         Các thủ tục trong xây dựng được làm hợp đồng chặt chẽ.

  Ngày 12 tháng 2 năm Ất Mùi (ngày 31 tháng 3 năm 2015) Hội đồng Gia tộc cùng ban xây dựng Quyết định khởi công công trình nhà thờ họ. Với mặt bằng xây dựng dựa vào nền móng và hướng của nhà thờ cũ, dài 8.8m, rộng 5.8m, bái đường làm mới: dài 10.m, rộng 3.5m. Hình thức kết cấu ngôi nhà: Nhà rường truyền thống, 4 vài bằng bê tông cốt thép, mái bằng gỗ lợp ngói, bái đường đổ trần bằng bê tông cốt thép, xây cổ lầu và lợp ngói. Qua 5 tháng xây dựng nhà thờ họ, với thời tiết nắng nóng khắc nghiệt, có những lúc nhiệt độ lên tới 40⁰C, nhưng với sự cố gắng của các đoàn thợ xây, cũng như thợ kép đã vượt qua tất cả mọi khó khăn cho nên đã sớm hoàn thành nhà thờ họ đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng về kỹ thuật, cũng như mỹ thuật theo yêu cầu của hội đồng gia tộc.

 Hệ thống câu đối trong và ngoài nhà thờ họ được sắp xếp, phục chế lại nguyên vị trí ban đầu của nhà thờ cũ. Hệ thống câu đối mà tổ tiên để lại là báu vật của dòng họ Nguyễn Công, con cháu trong toàn gia tộc muôn đời sau luôn khắc cốt ghi tâm tôn thờ và trân trọng gìn giữ.

  Nội dung và ý nghĩa của các câu đối như sau:

 1/ Gian chính giữa trong nhà:

  -Tổ đức viễn di sơn mỗi đại ( Cột bên Đông )

  - Hiếu trung thời tiến thủ tuyền thâm ( Cột bên Tây)

  Dịch nghĩa :

  - Đức của tiên tổ vươn xa như núi ngày thêm lớn

  - Lòng trung hiếu thì tiến mãi như dòng nước suối nguồn sâu

  2/ Gian phía đông trong nhà

      - Xích huyết thanh hồng thành sự nghiệp( Cột bên Đông )

      - Hoàng hoa đan mậu thỏa tiên linh         ( Cột bên Tây)

 Dịch nghĩa

 - Máu đỏ xanh biếc thành sự nghiệp

 - Hoa vàng rực rỡ thỏa tiên linh

  3/ Gian phía tây trong nhà

-         Mộc bản thủy nguyên thiên cổ niệm

-         Xuân thường thu tự bách niên tân

    Dịch nghĩa

-         Cây có gốc, nước có nguồn muôn thuở còn nhớ

-         Mùa xuân thờ, mùa thu cúng trăm năm vẫn lòng thành

    4/ Ngoài bái đường

-         Nguyễn tộc văn chương trường tiêu biểu (cột phía Đông)

-         Tiên đường võ cự cửu danh phương          ( cột phía Tây)

  Dịch nghĩa

-         Họ Nguyễn văn chương vươn dài rất tiêu biểu

-         Nhà thờ tiên tổ võ lớn lâu dài để lại tiếng thơm

5/ Cột biểu trong nhìn ra

-         Kế thế thiên niên đương thứ hàm

-         Lưu truyền cao đại ngưỡng tiền năng

  Dịch nghĩa

-         Nối đời nghìn năm đương thứ chức

-         Lưu truyền dài mãi ngắm tiền nhân

6/ Cột biểu phía ngoài nhìn vào

-         Long thủy tiến chầu lai hoạt thủy

-         Kỳ sơn cao củng tác bình sơn

  Dịch nghĩa

-         Dòng Long Thủy (1) tiến chầu về tạo tiếng reo

-         Núi Kỳ Sơn(2) cao trấn giữ làm bình phong

  Chú thích:

1.     Dòng Long Thủy: Tức là dòng Cửu khúc Long Khê

2.     Núi Kỳ Sơn: Tức là núi cờ

  Ba bức hoành phi ở ngoài bái đường hoàn toàn mới, do cháu Lợi nhờ các anh giáo sư tiến sỹ của Viện hán nôm tại Hà Nội cung tiến.

           Câu ở giữa         Thiệu tiền liệt( nối tiếp công liệt của Người trước)

           Câu phía Đông    Các kiệt môn (cửa gác hào kiệt)

           Câu phía Tây       Lưu đức thụ  ( lưu lại cây đức )

  Để tránh mùa mưa bão, hội đồng gia tộc quyết định ngày 10 tháng 7 năm Ất Mùi rước tổ vào nhà thờ mới (nhằm ngày 23 tháng 8 năm 2015). Lễ trung nguyên rằm tháng 7 (ngày 15 tháng 7 năm Ất Mùi) con cháu đã làm lễ cúng tổ trong nhà thờ mới.

  Theo nguyện vọng của con cháu trong toàn thể gia tộc. Các công trình phụ trợ như : La thành khuôn viên của nhà thờ, 2cột huê biểu, bường phong và sân nhà thờ tiếp tục xây dựng lại mới hoàn toàn. Cột huê biểu, bường phong giữ nguyên hình thức cũ. Và hội đồng gia tộc quyết định khởi công ngày 30 tháng 8 năm 2015( nhằm ngày 17 tháng 7 năm Ất mùi ) qua 3 tháng xây dựng, mặc dù mưa gió nhưng các đoàn thợ xây cũng như thợ kép đã cố gắng tranh thủ mọi thời gian để sớm hoàn thành công trình. Công trình cơ bản hoàn thành ngày 21 tháng 11 năm 2015 (ngày 10 tháng 10 năm Ất Mùi): Như vậy qua 8 tháng xây dựng nhà thờ họ của chúng ta đã hoàn thành khang trang bền, vững thỏa lòng mong đợi của con cháu nội ngoại trong toàn thể gia tộc.

Tổng kinh phí xây dựng công trình nhà thờ cho đến thời điểm này 750.000.000 đồng.

  Lo việc Họ, thờ phụng tổ tiên, trọng huyết nhục tình thâm và kế thừa lễ nghĩa, đạo đức gia phong là một ý thức tự nguyện, mỗi người thể hiện theo tầm nhận thức trách nhiệm của mình. Đây là ưu điểm của đạo hiếu,của tín ngưỡng phụng thờ tiên tổ là nếp sống văn hóa tâm linh và thể hiện niềm tin ở ông bà, cha mẹ.

 Ông bà thường răn dạy con cháu " Phật tại tâm" Chính vì vậy việc lo tổ tiên, họ hàng thường từ tâm mà ra. Tận tâm là toại ý, đây là ý thức trách nhiệm của con cháu đối với việc thờ phụng tổ tiên ông bà, con cháu phải hết lòng thành kính với tổ tiên, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, thương yêu nhau tới hết mọi người trong gia tộc cũng như xã hội.

         Hai câu đối trên bàn thờ chính mà tổ tiên ghi lại để khuyên dạy con cháu đời sau:

-         Tổ đức viễn di sơn mỗi đại

-         Hiếu trung thời tiến thủy tuyền thâm

      có nghĩa là :

      Đức của tổ tiên vươn xa như núi ngày thêm lớn

      Lòng trung hiếu thì tiến mãi như dòng nước suối nguồn sâu

 Nhờ ơn đức phù hộ độ trì của tiên tổ mà dòng họ Nguyễn Công ngày thêm lớn, Con cháu trong dòng họ đã có người đỗ đạt Phó giáo sư tiến sỹ, thạc sỹ, kỹ sư, bác sỹ, cán bộ cấp tá trong quân đội nhân dân và công an nhân dân, có nhiều cháu thi đạt học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh.

 Qua thời gian 8 tháng xây dựng và nâng cấp nhà thờ họ đến nay cơ bản đã hoàn thành.

   Ngày hôm nay 25 tháng 10 năm Ất Mùi (nhằm ngày 6 tháng 12 năm 2015) Gia tộc họ Nguyễn Công làm lễ khánh thành Nhà thờ.

  Tôi thay mặt hội đồng gia tộc cám ơn sự đoàn kết và thống nhất cao của toàn thể con cháu nội ngoại của dòng họ đã đồng tâm hiệp lực góp của, góp công đủ kinh phí xây dựng nâng cấp nhà thờ họ được khang trang bền vững.

 Qua đây tôi chân thành cám ơn các đoàn thợ đã nhiệt tình, cùng dòng họ của chúng tôi, tận tụy, miệt mài vượt qua mọi khó khăn trong xây dựng để sớm hoàn thành bảo đảm kỹ thuật cũng như mỹ thuật. Tôi xin chân thành cám ơn các nhà cung cấp vật liệu xây dựng kịp thời theo yêu cầu của ban xây dựng

 Sự hiện diện của đại diện lãnh đạo Đảng, HĐND, UBND, UBMT xã, các ông trưởng tộc của các dòng họ, đại diện ban công tác mặt trận thôn 2, đại diện bà con xóm 7, đã đến mừng lễ khánh thành nhà thờ họ của gia tộc chúng tôi, đó là niềm vinh dự lớn của con cháu nội ngoại trong toàn gia tộc.

   Trên đây là những điều khái quát về quá khứ và quá trình phát triển của dòng họ Nguyễn Công. Để ghi lại tấm lòng thành của con cháu nội ngoại của dòng họ Nguyễn Công, tôi thay mặt hội đồng gia tộc ghi chép lại để lưu truyền mãi mãi về sau:

Nhắc công đức cao dày đời trước

                                                    Để bồi thêm tài lực về sau

Mong sao con cháu khuyên nhau

                                                    Suy sâu nghĩ kỷ vì đâu có mình

       Kính thưa quý vị đại biểu!

  Thưa con cháu nội ngoại trong toàn gia tộc!

“Vừng nhật nguyệt mười phương rạng rỡ

Đức tổ tông muôn thuở sáng ngời

Ngừng trông; phúc ấm nối đời

" Tế thần thần tại" về nơi từ đường

Để con cháu khói hương phụng sự

Nghìn năm sau,xuân tự thu thu thường

Hôm nay ngày tốt,tháng lành

Toàn thể gia tộc làm lễ khánh thành

Gần xa hội tụ, họ hàng đông vui

Cây vững cỗi,thắm chồi xanh lá

Nước trong nguồn,bể cả ,sông sâu

Chữ trung, chữ hiếu làm đầu

Ai không tâm niệm vì đâu có mình

Nhờ tiên tổ anh linh phù hộ

Dìu cháu con tiến bộ trưởng thành

Trẻ già trai gái yên lành

Họ hàng thịnh vượng,gia đình tươi vui

Nghìn thu sau, nối dòng mãi mãi

Ai trồng cây, ta hái quả ngon

Vậy nên dạy cháu khuyên con

Vun bề tổ trạch,giữ tròn gia thanh

Trong gia đình trên bình dưới thuận

Trong họ đường ''Bách nhẫn thái hòa"

Xuân hồi thắm trổ muôn hoa

Non sông gặp hội câu ca thái bình”

  Hôm nay nhân lễ khánh thành nhà thờ họ, một lần nữa tôi thay mặt hội đồng gia tộc kính chúc quý vị đại biểu, các ông trưởng tộc của các dòng họ, con cháu nội ngoại sức khỏe, bình an, hạnh phúc. Xin trân trọng cám ơn!

                                                                                             Ngày 06tháng 12 năm 2015

                                                                                                Hậu duệ tôn trưởng tộc

                                                                                                    Nguyễn Công Quang