Năm 1967 giai đoạn ác liệt nhất của cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Trung ương có chủ trương cho con em Quảng bình sơ tán ra các tỉnh phía bắc để tránh sự hủy diệt của bom đạn (chương trình K8). Đối tượng là các cháu học sinh cấp một (Tiểu học bây giờ), một số ít là học sinh lớp 5 (đầu cấp hai hệ 10 năm). Sau hai tháng trèo đèo, lội suối, đi bộ, đi xe (xe tải chở quân lúc đó), tôi được đưa đến Xã Thọ Ngọc huyện Triệu sơn Thanh hóa. Là đứa trẻ 10 tuổi, tôi được làng quê này nuôi nấng, rồi tôi biết chăn trâu, cắt cỏ, nuôi vịt, hái củi, mót khoai...cam khổ đủ điều. Đầu năm 1969  nhớ mạ quá, tôi trốn khỏi nơi tôi ở, nhưng trong ký ức của đứa trẻ lên 10  không thể nào quên, canh cánh trong lòng, mong một lần về lại nơi miền ký ức tuổi thơ. Trong chuyến công tác lần này nhờ một đồng nghiệp giúp đỡ, tôi đã được thỏa nguyện. Từ thành phố Thanh hóa ngược lên đường Hồ Chí Minh khoảng 30 km rẽ vào 4 km, tôi về lại chốn xưa: thôn Cộng hòa, xã Thọ Ngọc, huyện Triệu sơn, tỉnh Thanh hóa. 48 năm, gần một đời người, tìm về chốn cũ, tôi không quên mỗi ngõ nhỏ, mỗi con đường, ngôi nhà xưa tôi ở vẫn còn đó, ông bà nuôi tôi đã quá cố, nhưng con cái ông bà vẫn còn đây. Nước mắt mọi người đều chảy, ôm nhau không muốn rời, hệt chương trình:  "Như chưa hề có cuộc chia ly".

Làng quê này cũng không mấy đổi thay, nhiều người cũng hỏi sao không tìm về sớm? Nhưng cuộc sống bao nỗi gian truân nặng nợ áo cơm, bươn chải với đời, nay mới tạm thảnh thơi, mới có điều kiện tìm lại mảnh ghép tuổi thơ mà trong giấc ngủ lúc nào cũng mơ về nơi xa ấy.

Ôi! đời người thật ngắn ngủi, ngoáy đầu lại thấy, từ đứa trẻ ngày nào, nay ai cũng đã thành ông thành bà trong thoảng chốc...

Nhớ mãi một thời gian khó đau thương.

Với tâm trạng này, Đặng Văn Quang xin được đăng lại bài thơ của mình.

VỊNH K8

K8 đâu rồi K8 ơi
Sao tôi nhớ mãi tuổi nhi thời
Làng quê xơ xác vì bom nổ
Lối xóm tiêu điều bởi đạn rơi
Xa xứ thùng xe đầy trẻ nít
Ở nhà cánh võng vắng ầu ơi
Đau thương phải chịu thời ly loạn...
K8 giúp tôi lớn gữa đời.

Tháng 6 năm 2015

Xem bài K8 một thời, ai nhớ, ai quên! của anh Lưu Văn Lộc tại đây (12/4/2012)