Là một con người của làng Cao Lao Hạ, tôi vô cùng tự hào với những thay đổi lớn lao của quê hương. Nhưng tôi luôn muốn quê hương ngày càng phát triển hơn nữa. Vì vậy, tôi có mấy điều ước như sau:

Một là, ước mong làng ta phát động được một phong trào trồng cây. Ước gì từ đường Quan, đường Bạn, đường xóm đến các đường từ ngoài làng vào xóm Rẫy đều được trồng cây xanh bóng mát. Nhớ lại ngày xưa phía sau Hói có cả một rừng cây, nào là Bần, Sác, Sú, Vẹt, Mắm…Dọc đường Quan có 1 lũy tre, phía trên xóm 1 có 1 đường tre, trong làng nhà nào cũng có vài bụi tre. Nhưng trải qua thời gian nay đã không còn. Do đó, ngày nay chúng ta nên tiến hành trồng lại các loại cây khác, để có màu xanh trở lại và có ích về kinh tế sau này. Mong sao mùa hè nóng rực dân mình đỡ chịu cảnh chói chang, mùa đông rét mướt được che chắn bớt gió mùa lạnh giá. Nếu được như vậy cũng phù hợp với việc bảo vệ môi trường, góp phần giảm nhẹ sự biến đổi khí hậu.

Hai là, ước mong làng ta xây dựng lại được ngôi “chùa”. Trước đây làng ta có cả đình, chùa, miếu mạo và nhà thờ của các họ tộc, nhưng đã bị chiến tranh tàn phá. Ngày nay các nhà thờ họ tộc đã được xây dựng, tôn tạo lại rất đẹp; đình làng đã được xây dựng lại to đẹp, khang trang và tôn nghiêm. Vì điều  kiện chưa cho phép mà thế hệ chúng ta hôm nay có thể sẽ chưa xây dựng lại được ngôi chùa. Nhưng địa điểm chùa cũ vấn đó, chúng ta cần có quy hoạch giữ lại đất đai, địa điểm chùa cũ, sau này có điều kiện sẽ xây lại, để bà con có nơi thờ cúng Phật.

Ba là, ước mong làng bảo vệ, giữ gìn và tôn tạo lại “thành lồi Cao Lao Hạ”, vì đây là 1 di tích lịch sử. Tuy nhỏ hẹp hơn, thành đắp thấp hơn, các cổng ra vào không được xây dựng bằng các khối đá như “thành  nhà Hồ” ở Thanh Hóa. Nhưng về cấu trúc, bố trí và công dụng của thành thì tương tự như nhau. Giữ gìn di tích “thành lồi Cao Lao Hạ” đòi hỏi nhiều công phu và tiền của. Trước mắt chúng ta chỉ dựa vào những khả năng có thể và cần tiến hành những việc dễ trước khó sau như: không nên đào bới, mở đường đi lối lại bờ thành; trồng nhiều cây xanh quanh bờ thành để giữ lại mặt bằng như đã có trước đây. Sưu tầm tư liệu, tập họp lại thành một tập tài liệu tương đối đầy đủ về Thành. Trường tiểu học, trung học cơ sở trong làng cũng có thể tổ chức ngoại khóa cho các cháu tham quan, cắm trại ở Thành, giới thiệu cho các cháu về Thành Lồi, nhằm xây dựng lòng tự hào, yêu mến quê hương.

Bốn là, ước mong làng ta không bao giờ quên lãng vùng đất “Ba trại”. Vì ngày xưa trại cối, trại đưới, trại trựa đều thuộc địa phận làng Cao Lao Hạ. Điều quan trọng nhất là “Ba trại” đã gắn liền với lịch sử, công danh của tướng Lê Mô Khởi, một người con danh tiếng một thời của làng Cao Lao Hạ.

Năm là, ước mong làng ta luôn được huyện xếp vào tốp đầu của huyện (khoảng 1-7 xã) về kinh tế-văn hóa-xã hội-an ninh…Xếp thứ nhất, thứ nhì thì hơi khó, nhưng thứ 3,4,5,6 thì chắc sẽ được nếu: từ cán bộ đến nhân dân ta đồng lòng và ra sức phấn đấu. So với ngày xưa thì quê hương ta đã chuyển biến toàn diện gấp 5 gấp 10 lần. Có được những chuyển biến, những thành công lớn lao đó ngoài nguyên nhân có tính nguyên tắc như: có Đảng lãnh đạo, có người đứng đầu anh minh, lỗi lạc (Bác Hồ, bác Giáp…) thì chủ yếu và trực tiếp là sự chiến đấu, hy sinh gian khổ, cần cù, sáng tạo…của bà con làng ta qua bao đời nay. Là sự công hiến không biết mệt mỏi, không sợ hy sinh gian khổ, bám đất bám dân, lo cho dân về mọi mặt của bao thế hệ cán bộ lãnh đạo làng-xã trước đây cũng như hiện nay.

Tuy nhiên cũng cần nhìn nhận lại rằng: vẫn có lúc, có nơi, có việc, có người còn chưa tốt lắm, còn có thiếu sót, khuyết điểm (kể cả cán bộ và người dân). Không biết có tự bao giờ nhưng trong dân gian có truyền câu: “dân thì gian, quan thì tham”. Cũng không thể khẳng định rằng: câu truyền trên đúng hay không đối với tình hình hiện tại của chúng ta. Nhưng đã là ước nên ta cứ mạnh dạn ước rằng “là quan thì bớt tham đi; là dân thì bớt gian đi”. Bởi vì nếu được như vậy thì xã hội ta chắc sẽ công bằng hơn, dân chủ hơn và văn minh hơn; trong đó dân làng ta sẽ được giàu có hơn, đời sống sung sướng, hành phúc hơn; những người con, người cháu của làng Cao Lao Hạ đang làm ăn, sinh sống nơi xa quê sẽ được mừng vui hơn, tự hào hơn về quê hương bản xứ của mình.

Xin gửi lời chào chân trọng đến các độc giả của trang caolaoha.com