Lời dẫn của anh Nguyễn Hứu Đức
Nhắc lại ngày xưa nhớ lắm thay
Ai ơi chớ phụ thời gian này
Hái củi, thả trâu, bứt cỏ tết
Gian nan vất vã lắm lắm thay.
Tượng bụi thời gian đã che mờ những ngày xưa vất vã, gian lao. Vậy mà hôm nay “lão Đặng Văn Quang” lại xới lên… làm cho biết bao thế hệ con em làng Cao Lao Hạ lại thỗn thức nhớ về ngày xưa; ngày xưa đó những ngày của nửa sau thế kỷ 20 sau những tàn phá ác liệt của 2 cuộc chiến tranh để lại bao đau thương; mất mát. Nhưng tinh thần lạc quan của người dân thời đó (Miền bắc nói chung và làng tôi Cao Lao Hạ nói riêng) đã vững vàng đứng lến vượt khó. Bài Tiều Phu – nói về gánh củi, nghe như đơn giản nhưng ai đã từng sống trong thời gian đó mới hiểu được những cơ cực của quê hương tôi và những người con Cao Lao Hạ.
Bài TIỀU PHU được nhiều bào con họa theo như nhắc nhỡ, như gửi gắm cho thế hệ con cháu của làng dù có đi muôn phương, dù có điều kiện hơn ngày đó cũng đừng bao giờ để cho thời gian làm phai mờ công lao nuôi dưỡng của Cha, Mẹ những lớp người đi trước để cho con cháu có cuộc sống ổn định như ngày hôm nay. Tôi nghĩ rằng gánh củi ngày hôm nay anh Đặng Văn Quang nhắc lại ai đã từng trải qua có lẽ tuổi đời đã trên dưới 60 mùa xuân.
Những bài họa ngắn gọn theo bản chính (Tiều Phu) mà Đức tổng hợp hôm nay đã nói lên tất cả.
Trân trọng./.
TIỀU PHU
Đặng Văn Quang
Một gánh càn khôn quảy trên ngàn
Leo đèo vượt ải, nắng mưa chan
Tiều phu một thuở đời lam lũ
Ghi nhớ khắc sâu buổi bần hàn./.
Lê Văn Lương
Ở hiền gieo phúc thủa khó khăn
Chăn trâu cắt cỏ, với chăn tằm
Vất vả làm thuê đời không lụy
Nay về làm phúc với muôn dân./.
Nguyễn Hữu Đức
Gánh củi leo queo, gánh củi rèo
Một thời vất vã sống gieo neo
Sáng cấy bàu eo trưa vượt đèo
Chiều về khó nhọc bụng đói meo./.
Nguyễn Thị Thu
Tuổi thơ đốn củi, chăn bò...
Học làm duyên... tuổi dậy thì. “Học yêu”
Bây giờ bóng ngả xế chiều
Vẫn không quên được những chiều Lò than./.
Lưu Bá Minh
Càn Khôn nghiệp ấy quấn vào thân
Mất Cha vắng Mẹ nợ đồng lân
Chí trai nặng gánh cùng duyên phận
Cốt nhục hiếu đệ giữa tình thâm
Sống không khó nhọc chưa từng trải
Thiếu nghĩa Càn -Khôn phí đời Trai./.
Lê Vinh
Hai chân thoăn thoắt bước lên ngàn
Gánh củi oằn vai xuống thở ran
Vắt cắn đường trơn đi khập khiễng
Vô tư chẳng trách buổi cơ hàn./.
Nguyễn Công Tranh
Lội suối trèo non gánh củi còm
Tiều phu một thuở sống héo hon
Suốt ngày quần quật thời lam lũ
Kiệt sức, lầm than đời mỏi mòn./.
Lê Quang Quý
Nặng gánh càn khôn nghĩa chứa chan
Nam nhi quân tử suối băng ngàn
Núi non gom trọn hai đầu xóc
Đổi vận, ấm thân, vượt đại hàn./.
Nguyễn Huệ Chi
Dấu xưa một thưở mãi chưa tàn.
Kiếm củi đổi cơm thật gian nan.
Suối sâu đèo dốc chân chai dạn.
Hai đầu trĩu nặng vượt băng ngàn./.
Nguyễn Hoa
Nhớ tuổi chăn trâu, hái củi rèo
Vươt núi trèo non dốc Hòn am
Trưa về bụng đói, đường trơn trượt
Vẫn cố khom lưng, gánh củi rèo./.
Lê Mai
Một gánh vai gầy nặng tuổi thơ
Mội khi nghỉ học tới đâu ngờ
Vượt núi chân trần gom hai lọn
Bây giờ nhìn lại ngỡ mình mơ./.
Đỗ Hoa Phượng
Một gánh trời đất giữa đại ngàn
Ai ơi nhớ lại buổi lầm than
Chặt, chẻ, bó, xóc mồ hôi đổ
Củi gióng, củi triêng... vượt cơ hàn./.
Lưu Đức Sơn
Gánh củi Tran tươi bó chạc chìu.
Côi động Lều cù nắng đìu hiu.
Thương mẹ, nhớ cha dáng liêu xiêu.
Vì đàn con nhỏ thương, yêu nhiều./.
Lê Quang Quý
Củi dẻ thẳng khô bó chạc trường
Dốc cao mỏi cẳng nặng vẫn sương*
Dốc oằn nghỉ tạm , sim ăn vội
Í ới giúp nhau suốt chặng đường./.
.......
(*) Sương- tiếng làng mình là GÁNH.
Xàn Chính
Gánh củi ngày xưa của chúng mình
Gánh to gánh nhỏ thật là xinh
Người về đun nấu người đem bán
Kho báu Cao Lao giữa đại ngàn./.
