(Cô giáo Nguyễn Hồng Tư, người ngồi bên trái trong một lần về quê. Ảnh: Lê Chiêu Phùng)

Chao ôi! Cuộc đời đôi lúc cũng đáng buồn, mà buồn theo nghĩa khác.

Hôm qua mất cả ngày đau đầu, hết nước mắt vì cô trò nhỏ chăm ngoan, giỏi giang, tình cảm đang đứng trên bờ vực vứt bỏ ước mơ vào đại học vì mẹ không dám vay vốn sinh viên. Mình đã hỏi khắp các tổ chức phi lợi nhuận có hỗ trợ cho sinh viên năm 1 thì em lại không đủ điều kiện. Ai lại cấp học bổng cho khi ba em suốt ngày bê tha, mẹ em còn đủ sức làm ra tiền.

Sáng nay cũng đành ngậm ngùi nhận bảng điểm đậu đại học của một trò khác về và nhận tin ba mẹ em không cho đi học vì nghĩ học ra không xin được việc cho dù ba mẹ em thừa sức chu cấp. Chắc giờ này ở trong Nam em đang khóc hết nước mắt.

Học đại học không phải là con đường duy nhất. Đúng. Học đại học ra thất nghiệp. Không hẳn.

Không học đại học vẫn có thể có nhiều tiền. Đúng. Nhưng sao nhiều người không cố mà hiểu cho cặn kẽ hơn. Bao nhiêu thế hệ học trò ra trường mình vẫn khuyên các em hãy cố gắng học đại học, nếu điều kiện kinh tế hạn hẹp thì cố gắng chi tiêu tiết kiệm và làm thêm, trừ trường hợp quá khó khăn hoặc không đủ sức thi đậu. Kiến thức trên ghế trường đại học là kiến thức khoa học có hệ thống, có phương pháp khác với kiến thức hỗn tạp giữa trường đời. Cùng với đó là 4 năm sinh viên em sẽ được sống trọn với tuổi trẻ, thứ đẹp nhất đời người mà cho dù có bạc tỷ em vẫn không mua được. Ra trường có thể không làm đúng ngành thì em cũng có thể làm việc khác bằng khối óc của một người đã được đi học. Một anh nông dân trồng rau cũng có thể kiếm bạc triệu nhưng phải dầm sương dải nắng. Một người được học hành đàng hoàng họ về mặc đồ đẹp ngồi trong phòng lạnh trồng rau kiếm bạc tỷ. Học xong 12 lao vào kiếm tiền, có thể em sẽ giàu nhanh, nhưng em mất nhiều thứ. Không có đồng tiền nào là đồng tiền trơn tru cả...

Nhiều học trò vẫn tìm đến cô dốc bầu tâm sự: ước chi ba mẹ em cũng hiểu như cô.

Cuộc đời mình may mắn nhất là nhà nghèo nhưng được ba mẹ cho ăn học đến nơi đến chốn. Sinh thời ba cứ bảo: học không phải để làm quan làm tướng, học để làm người, phải cho con sống hết đời tuổi trẻ, có bán nhà cũng cho con học hành đàng hoàng. Chị em mình đứa nào cũng khắc ghi lời ba và quyết đền đáp sự tần tảo của mẹ. Em gái thi năm nào cũng thiếu nửa điểm đến năm thứ 3 mới đậu cũng không hề ngại học cùng đàn em. Ra trường chưa xin được việc học luôn thạc sĩ tự túc ba mẹ cũng đủ gian nan. Rồi cũng đến ngày hoa kết quả, đứa nào cũng ổn định công việc, không phải vất vả cực nhọc lao động chân tay làm mẹ bỗng nhiên mập mạp và trẻ hẳn ra. Giờ em gái được nhà nước nuôi đi học tiến sỹ xem như là quả ngọt nhất mà ba mẹ có được. 

Phụ huynh à. Tôi làm giáo viên, tôi vẫn ước con mình sinh ra sau này cũng chăm ngoan giỏi giang như con các anh chị. Nếu được, các anh chị hãy cố gắng vì học trò của tôi một lần, các em xứng đáng được ngồi trên ghế trường đại học.