TẢN MẠN CHUYỆN CÂY RƠM

Cách đây khoảng vài chục năm trở về trước ở quê hầu như nhà nào cũng có ít nhất một cây rơm. Nhà có điều kiện, nhiều ruộng, nhiều lúa thì thậm chí xây vài ba cây. Những cây rơm to đùng, cao chót vót, có cây cao đến cả chục mét. Đây là “của để dành”, vừa là thức ăn dự trữ cho trâu bò, vừa dùng để lót cho trâu, bò, lợn nằm và ủ ấm cho chúng khi mùa đông về. Những lúc bí bách hết củi, rơm còn là chất đốt để nấu nướng. Đến bữa nấu ăn, tìm “máy đèn” để nhen lửa thì hết xăng, diêm cũng chả còn que nào, vậy là chạy ra ngoài cây rơm rút một nắm sang nhà hàng xóm “xin lửa”. Lúc về, ra đến ngõ gặp ngọn gió lào lửa bùng lên cháy phỏng cả tay. May mà chưa cháy cây rơm nhà hàng xóm!

Vụ Chiêm Xuân, khi cánh đồng chuyển từ màu xanh sang màu vàng là lúa đã chín. Lúa gặt về chất đống ở góc sân. Sau khi tuốt, đạp xong thóc được sàng lọc để loại bỏ rơm rạ. Rơm được ôm, vận chuyển ra đường, ra ngõ, bãi cỏ để phơi. Vào dịp này trên khắp nẻo đường quê trãi đầy rơm vàng. Nắng tháng Tư, tháng Năm rát bỏng, nếu chịu khó siêng đảo rơm thì chỉ 2 nắng là có thể thu gom để xây.

Ngày Chủ nhật được nghỉ học, bạn bè hẹn hò rủ nhau đi hái củi. Khi chuẩn bị đi, mẹ bảo: - Nhớ tranh thủ về sớm để xây rơm nghe con!

Hôm ấy gặp lòi hồng leo, cả hội được một bữa no nê, nhưng sau khi ăn mồm miệng đứa nào, đứa nấy dính đầy mũ hồng leo, đen nhẻm. Về nhà chưa kịp rửa mặt thì trời chuyển mây đen. Mùa này ít mưa, nhưng thi thoảng, bất chợt cũng có cơn mưa dông. Mây đen kéo về là báo hiệu gần có mưa. Cả xóm nhỏ rộn ràng, í ới, người xúc lúa, người cào rơm. Thu gom vừa xong cũng là lúc cơn mưa ập đến. Vào đến nhà thấy người ướt, áo ướt, nhưng không biết ướt do nước mưa hay là mồ hôi!

Cuộc sống đổi thay, làng quê đổi thay. Nhà cao tầng ngói đỏ, đường quê điện sáng lung linh. Ruộng đồng đã có “máy thay trâu”. Hình ảnh những cây rơm cao chót vót đã dần lùi vào dĩ vãng. Đi khắp cả làng may ra mới tìm được vài cây rơm, nhưng cũng không to cao như ngày xưa.

Tháng Mười, mùa Đông đang về, gặp lại hình ảnh cây rơm lại nhớ về một khung trời tuổi thơ. Nhớ lại câu mẹ dặn: - “Hôm nay trời rét, con ra ngoài cây rơm rút vài ôm vào lót nằm cho ấm”!

Quê hương, tuổi thơ tôi! Tình mẹ, tình quê và cả những cọng rơm quê đã ủ ấm cho ta lớn lên!