.

Ông. Lưu Văn Tham

Những ngày cuối tháng 10 năm 2012, trong con mưa xối xả của hoàn lưu bão số 8, tôi lại tìm đến Bảo tàng Tổng hợp Quảng Bình, nơi lưu giữ, bảo quản và trưng bày hàng chục ngàn bộ sưu tập hiện vật quý phục vụ du  khách tham quan. Trong đó có bộ sưu tập hiện vật của ông Lưu Văn Tham xóm 9 xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

Trên một khuôn viên rộng, thoáng ở nội thành Đồng Hới, khu nhà Bảo tàng Tổng hợp Quảng Bình được xây dựng kiên cố và khang trang. Do chưa hoàn thiện về hệ thống trang trí nội thất nên phần lớn các bộ sưu tập hiện vật được cất giữ và bảo quản chu đáo tại các kho lưu giữ chờ ngày đưa ra trưng bày. Chị Diệu Hồng, cán bộ Bảo tàng đã hướng dẫn tôi đến xem lại những kỷ vật quý của ông Lưu Văn Tham sử dụng cứu người trong trận lũ kép lịch sử xẩy ra tại xã Hạ Trạch, huyện Bố trạch tháng 10 năm 2010, trước khi ông qua đời.

“Nếu nghe kể hay được đọc một số bài viết trên các tờ báo nói về ông chắc chắn chưa hình dung hết sự dũng cảm cứu người của một cụ già tuổi đã gần 80. Với chiếc thuyền nhôm và đèn pin nhựa mà ông đã dùng hàng ngày để nuôi trồng thủy sản lại trở thành kỷ vật thiêng liêng cứu sống nhiều người trước khi ông bị kiệt sức chìm trong nước lũ”. Lời tâm sự của chị Diệu Hồng lắng đọng trong nổi tiếc thương đối với người đã khuất. Và, sau đó, chị đã cùng với Phan Thị Hằng, Phạm Thị Lan, Hoàng Trọng Thủy…cán bộ Bảo tàng Tổng hợp Quảng Bình đã về tận quê hương Hạ Trạch, nơi ông Lưu Văn Tham sinh ra, lớn lên và chính mảnh đất này đã chứng kiến sự ra đi trong niềm tiếc thương vô hạn của gia đình, người thân, làng xóm để xin gia đình ông được mang những kỷ vật quý về Bảo tàng lưu giữ.

Tại Bảo tàng Tổng hợp Quảng Bình, chiếc thuyền nhôm được đánh số 4382/KL1573 với chiều dài gần 2,5m, rộng trên 1m được bảo quản chu đáo bằng dầu chống rĩ và được kê cao trong kho bảo quản. Không ai ngờ rằng, chiếc thuyền nhôm và chiếc đèn pin đánh số 4383/N73 này đã cùng ông cứu sống nhiều người trong đêm lũ.

Nhớ lại trận lũ kép lịch sử tháng 10 năm 2010 đổ ập xuống miền Trung trong đó có tỉnh Quảng Bình. Đêm 4 rạng ngày 5 tháng 10, lũ sông Gianh lên nhanh quá, ôngTham lo cho bà con lối xóm không kịp lên “tra” (gác). Thế là ông dùng chiếc thuyền nhôm của mình lội nhà này sang nhà khác hỏi han giúp đỡ. Đêm đó ông đã cứu được 4 người. Sáng hôm sau, gia đình, bà con mới biết ông đã vĩnh viễn ra đi vì kiệt sức cứu người trong đêm lũ. 

Ảnh: Chiếc thuyền tôn của ông Lưu Văn Tham được bảo quản trong khu Bảo tàng tỉnh Quảng Bình

Bây giờ, đứng bên các di vật còn lại của người đã khuất, ai cũng muốn sờ nhẹ vào di vật thiêng liêng này nhưng không muốn “đánh thức” giấc ngủ của ông. Trong chiếc thuyền đó, hình bóng ông hiện dần, hiện dần và trong khóe mắt mọi người những giọt lệ trào ra lúc nào không biết.

Lật từng trang trong tập hồ sơ lưu trữ, có dòng chữ đậm nét:

“Thuyền nhôm của ông Lưu Văn Tham, sinh năm 1935 tại xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch…nhập ngũ tháng 2 năm 1959, xuất ngũ tháng 9 năm 1967. Tham gia dân quân trực chiến 12,7 ly của xã đến ngày giải phóng. Ông là một Cựu chiến binh, một người làm kinh tế giỏi. Trong trận lũ tháng 10 năm 2010, trên đường đi cứu dân làng bị mắc lụt, ông đã bị thuyền lật và tự nạn trong tư thế tay còn cầm chiếc đèn pin. Chiếc thuyền nhôm này ông đã dùng để cứu người trong đêm lũ lịch sử đó”.

“Chiếc đèn pin nhựa của Cựu chiến binh Lưu Văn Tham… ông dùng để kiểm tra hồ nuôi tôm trong trang trại và đã cứu người trong trận lũ lịch sử đêm 4 rạng 5 tháng 10 năm 2010. Đây là chiếc đèn pin ông cầm trong tay khi đã tự nạn cứu người. Là một Cựu chiến binh làm kinh tế giỏi. Trang trại của ông mỗi năm thu hoạch trên 200 triệu đồng. Ông Lưu Văn Tham là một Cựu chiến binh gương mẫu, có nhiều công lao đóng góp cho xã hội..”.

Ảnh: Chiếc đèn pin, ông Lưu Văn Tham dùng để cứu người trong đêm lũ, được trưng bày trong khu Bảo tàng tỉnh Quảng Bình

Ảnh: Những bộ phận máy bay Mỹ….cũng được trưng bày trong Bảo tàng tỉnh Quảng Bình.

Cùng với chiếc thuyền nhôm, đèn pin còn có: “Những bộ phận máy bay Mỹ (Bảo tàng tổng hợp đánh số 4381/KL1569-1572) bị bắn rơi tại hồ Cửa Nghè do ông Lưu Văn Tham nhặt được năm 1968. Đây là những mảnh máy bay do dân quân xã Hạ Trạch và bộ đội địa phương Tỉnh phối hợp bắn rơi tại hồ Cửa Nghè”.

Lần theo các hiện vật, tôi bắt gặp một lá thư của ông viết cho người con gái yêu quý của mình: “Gửi con gái Lưu Thị Hoa…(lá thư viết năm 1982) nội dung thư ông dặn con gái: "...Con hãy sống tốt theo truyền thống và đạo đức của gia đình…” Mới đọc được mấy câu…mắt tôi nhòa đi từ khi nào không biết.

Đã 2 năm ông Lưu Văn Tham, một công dân ưu tú của làng Cao Lao Hạ ra đi, để lại bao đau thương và tiếc thương vô hạn đối với gia đình, bà con làng xóm… Ngày đó, nhiều cơ quan, đoàn thể, các ngành, các cấp…đã về tận nơi tiễn đưa một con người đất Hạ đã dũng cảm hy sinh cứu người trong lũ lụt và chia sẽ nổi đau thương đối với gia đình ông. Và hôm nay, đứng trước những di vật còn lại của ông được trưng bày trang trọng trong Bảo tàng Quảng Bình chúng tôi cảm thấy vô vô cùng xúc động và tự hào vì quê hương Cao Lao Hạ đã sinh ra có một người con như ông, một tấm gương sáng chói cho nhiều thế hệ con cháu noi theo.