Lời anh Nguyễn Chung Quý: Trong không khí tưng bừng cờ hoa chào mừng kỷ niệm 74 năm ngày Cách mạng tháng 8 và Quốc khánh 2 tháng 9 cùng hồi tưởng lại quá khứ để thêm yêu, thêm quý, thêm tự hào về quê hương Cao Lao Hạ của chúng ta.

Làng Cao Lao Hạ (Hạ Trạch), một miền quê nằm phía Nam sông Gianh, trên con đường thiên lý Bắc – Nam. Xưa kia, đây là vùng bãi bồi đã được Thành Hoàng làng, các bậc tiền nhân khai canh, khai khẩn lập lên làng, lên xóm. Với địa thế cảnh quan có tiền sơn, hậu thủy, có rừng thẳm, núi cao. Trước mặt làng là dãy núi Lệ Đệ sừng sững án ngữ che chắn như một tấm đại bình phong, sau lưng là dòng Đại Linh Giang bốn mùa rì rào sóng vỗ. Có dòng Vực Sanh chảy uốn quanh qua các cánh đồng như con Rồng chín khúc, gọi là “Cửu khúc Long Khê” tô điểm cho phong thổ làng quê thêm trù phú, tốt tươi.

Trải qua trên 540 năm hình thành và phát triển, qua nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử nhưng miền quê này luôn giữ vững truyền thống là mảnh đất “Địa linh, nhân kiệt”. Đời nào cũng có Nhân văn, Tướng võ phụng sự Tổ Quốc, là nơi có nhiều di tích lịch sử, văn hóa được lưu truyền. Chỉ tính từ sau cách mạng Tháng 8 năm 1945 đến nay, xuất phát từ miền quê hương này đã có hơn 1000 người đỗ đạt Cử nhân, Kỹ sư, trên 80 người đỗ Tiến sỹ, Thạc sỹ, có 03 người là Sỹ quan cấp tướng, đó là: Trung tướng, Tư lệnh Phòng không Không quân, Anh hùng LLVTND Lê Văn Tri, Thiếu tướng Lưu Dương (Quân khu 7), Thiếu tướng Lưu Bá Xảo – Hiệu trưởng trường Sỹ quan Lục quân I, hơn 50 Sỹ quan cao cấp mang hàm Đại tá, Thượng tá và hàng trăm Sỹ quan mang hàm từ Trung tá đến Đại úy, Thượng úy. Hàng chục người giữ chức vụ lãnh đạo cấp Vụ, cấp Viện, cán bộ đầu ngành cấp tỉnh, cấp huyện, hàm Giáo sư, Phó Giáo sư, Nhà giáo Ưu tú...

Đặc biệt, qua hai cuộc chiến tranh vệ quốc chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, 02 người con ưu tú của quê hương được Nhà nước tuyên dương Anh hùng LLVTND, 30 bà mẹ được tặng và truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Vì nền độc lập, tự do của dân tộc, qua hai cuộc kháng chiến hơn 210 liệt sỹ là những người con của làng Hạ đã ngã xuống và hàng trăm thương binh, bệnh binh. Máu đào của các anh, các chị nhuộm tô thêm màu cờ Tổ quốc và truyền thống anh dũng, kiên cường, bất khuất của quê hương.

Với những cống hiến, hy sinh và những thành quả đạt được trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, năm 1996 xã Hạ Trạch vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Đó là niềm vinh hạnh, tự hào của tất cả các thế hệ con cháu làng Cao Lao Hạ dù sinh sống tại quê nhà hay đang học tập, công tác trên khắp mọi miền Tổ quốc cũng như ở nước ngoài. 

Phát huy truyền thống của quê hương anh hùng và những thành tựu đã đạt được, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chính quyền, Mặt trận, sự đoàn kết toàn Đảng, toàn dân, đặc biệt sự quan tâm, chung tay, góp sức của bà con xa quê, trong những năm gần đây xã Hạ Trạch ngày càng có những bước tiến vững chắc. Tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội được giữ vững, kinh tế ngày càng phát triển, thu nhập bình quân đầu người tăng, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày một nâng cao. Và sau 20 năm, ngày được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND, năm 2016 xã Hạ Trạch lại vinh dự được Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình công nhận là “Xã đạt chuẩn Nông thôn mới”. 

Kỷ niệm 74 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 02/9, nhìn lại những tháng năm đã qua càng thêm yêu, thêm quý, thêm tự hào về quê hương Hạ Trạch anh hùng./.