Nhà tôi ở phía chân núi, dựa lưng vào núi, nhìn ra cánh đồng làng. Cũng không biết tự bao giờ tôi lại yêu núi rừng đến thế. Một thứ tình yêu ngấm sâu vào máu thịt, tâm hồn; len lỏi vào từng ngóc ngách, từng góc khuất thẳm sâu của cái vùng mơ hồ, hư không mang tên cảm xúc. Núi rừng trong tôi lúc nào cũng mang vẻ đẹp yên bình mà đầy huyền bí, vẫy gọi,…vẻ đẹp của sự hướng vào bên trong như tôi vẫn luôn nhìn vào cái bản thể của chính mình.
Ngày xưa, ở làng tôi, nửa làng bên này phía núi gọi là làng Rẫy thì trồng nhiều cây mít và sắn; gần như vườn nhà nào cũng có. Nhà tôi trồng rất nhiều cây mít; mít khắp vườn. Tuy mít không phải loại cây trút lá đồng loạt nhưng cứ đến mùa lá rụng thì khắp vườn đâu đâu cũng đầy lá mít. Đoạn đường yêu thương từ sân ra ngoài ngõ cũng đầy lá mít. Có những lúc tôi suy nghĩ vẩn vơ và buồn cười kiểu trẻ con: nếu lá mít là tiền thì chắc hẳn nhà mình là tỷ phú, không phải nghèo như vậy nữa rồi.
Cuối năm, vào những ngày giáp Tết cổ truyền, xứ bắc trung bộ trở ra bắc thời tiết thường lạnh; cái lạnh cuối đông se se đủ làm ửng hồng má xuân thì của những thiếu nữ chưa chồng và nứt nẻ gót chân người già. Sau những hoàn tất của công việc mùa màng vụ đông xuân như gieo sạ, cấy dặm,…thì người người, nhà nhà tất bật hối hả chuẩn bị cho một cái Tết đã xồng xộc kéo về gần ngoài ngõ. Nhà cửa được dọn dẹp. Đồ đạc được mang ra tắm gội, kì cọ, lau chùi. Từ trong vườn tược ra đến ngoài ngõ xóm, đường làng đều được dọn dẹp vệ sinh sạch sẽ. Người ta quan niệm là dù cuộc sống có trăm bề thiếu thốn đến đâu đi chăng nữa thì mọi thứ để đón chào năm mới cũng phải sạch sẽ, tinh tươm; như thế thì phúc lộc, an khang mới tìm về trong năm mới.
Vài ngày cận kề Tết, hai đứa nhỏ nhất nhà là tôi và thằng em út thường được anh chị phân công cho cái công việc quét dọn vệ sinh nhà cửa, vườn tược, đường sá. Tháng cuối đông, thời tiết thường mưa nên vườn nhà lâu ngày không được quét dọn. Lũ lá mít và lá bạch đàn lặng lẽ phủ đầy, xào xạc cả ngoài vườn. Hai anh em tôi tha hồ quét dọn. Từ những đống lá khô được quét dọn và vun lại trong vườn nhà, ngoài ngõ xóm bung tỏa bay lên những đám khói nâu, khói trắng. Tôi gọi đó là khói Tết, bởi nó gợi lên trong tôi sự háo hức, bâng khuâng,…về cái không khí Tết sắp về cận kề nơi làng quê yên bình. Khói tết, mùi khói của lá bạch đàn, lá mít vườn nhà. Khói tết không bùng lên dữ dội nhanh chóng thiêu rụi mọi thứ và bay ngay về trời mà bảng lảng, dịu dàng, mơ hồ, quấn quýt,…Cái ẩm ướt của thời tiết ẩm ương và lá cây rụng bao ngày dầm mưa làm cho những đống cháy âm ỉ như những đống rấm. Những sợi khói cũng hồ như vương vấn, hồ như luyến lưu chút gì đó của những ngày đã qua, sắp qua và sẽ thành xưa cũ. Anh em tôi thì tỏ vẻ thích thú, nô đùa chạy quanh những đống lá đang đốt; hơ tay, khuơ tay vào khói; cho khói mặc nhiên phả vào mặt, vào người. Thỉnh thoảng trong đống đốt lại phát ra một vài tiếng nổ lép bép như pháo tép bởi một đoạn ống tre, ống hóp khô nào đó…Cứ thế tâm hồn trẻ con bình dị mà lặng lẽ lớn dần lên theo tháng năm qua những mùa khói Tết.
Khu vườn nhà tôi ngày ấy sau khi múc đất đi và cải tạo lại thì bây giờ đã gần như hoàn toàn đổi khác, không còn là khu vườn của ngày xưa nữa. Mít trong vườn bây giờ chỉ còn lại mấy cây, già cỗi theo tháng năm và trở nên ít trái. Anh em tôi cứ thế mà lớn lên, mà rời xa…cùng những năm khói Tết cũng cứ thế mà dần xa mãi…Và bây giờ chỉ còn là nỗi nhớ!
***
Viễn xứ cuối đông, trời lạnh lắm. Một năm lại sắp trôi qua trong guồng quay vô tình, vội vã của thời gian. Đất trời và lòng người như đang rục rịch, sửa soạn đón chào một cái Tết nữa sắp về. Nhiều lúc bất chợt ngẩn ngơ nhớ về một điều gì đó trong miền kí ức miên viễn xa xăm. Mùi khói của đống đốt lá mít, lá bạch đàn vườn nhà; mùi khói Tết của xa xưa ngỡ vẫn còn đâu đây nghe mơ hồ, vảng vất…
Nhật Bản, giáp Tết 2024
