Ông trưởng họ Nguyễn Phúc Hòa (ành họ Nguyễn Phúc)
BÀI DIỄN VĂN KHÁNH THÀNH NHÀ THỜ HỌ NGUYỄN PHÚC
Ở LÀNG CAO LAO HẠ
Kính lạy anh linh tiên tổ họ Nguyễn Phúc.
Kính thưa quý vị đại biểu, quý vị khách quý.
Kính thưa các ông trưởng tộc đại diện các dòng họ.
Thưa toàn thể con cháu nội ngoại họ Nguyễn Phúc
Hôm nay, ngày 20 tháng 3 năm Giáp Thìn là ngày lành, tháng tốt. Trong không khí vui mừng phấn khởi, ấm áp, tôn nghiêm và lòng thành kính, sự biết ơn vô hạn đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ, con cháu hậu duệ dòng họ Nguyễn Phúc tụ hội về đây kính cẩn dâng hương và long trọng tổ chức lễ khánh thành nhà thờ họ. Thay mặt Hội đồng gia tộc, tôi nhiệt liệt chào đón quý vị đại biểu, quý vị khách quý, cùng toàn thể bà con, cô dì, chú bác, con cháu dâu, rễ nội, ngoại đã về đây dự lễ khánh thành và chung vui cùng gia tộc.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn và xin chân thành gửi đến quý vị đại biểu, quý vị khách quý, cùng toàn thể con cháu nội ngoại lời chào trân trọng. Kính chúc quí vị đại biểu, các vị khách quý cùng toàn thể con cháu dồi dào sức khoẻ, an khang và thịnh vượng.
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể gia tộc!
“Con người có tổ có tông, như cây có cội như sông có nguồn”. Ngược dòng lịch sử cách đây khoảng 400 năm, vị thuỷ tổ dòng họ Nguyễn Phúc ở làng Cao Lao Hạ là vị tướng thuộc dòng dõi Chúa Nguyễn, Ngài Nguyễn Phúc Bích đã đặt dấu ấn đầu tiên của dòng họ Nguyễn Phúc tại mảnh đất Cao Lao Hạ, vùng đất địa linh, nhân kiệt, với địa thế có núi, có sông bao bộc, chở che. Kể từ đó, các thế hệ con cháu của Ngài đã cùng với bà con các họ tộc trong làng vượt qua bao nguy hiểm, khó khăn buổi ban đầu để khai hoang, lập làng, gây dựng trên mảnh đất Cao Lao Hạ và truyền lại cho con cháu để chúng ta có được một xã Hạ Trạch phát triển lớn mạnh như ngày hôm nay.
Với khoảng 20 đời con, cháu gắn bó với mảnh đất Cao Lao Hạ, các thế hệ con cháu dòng họ Nguyễn Phúc đã vượt qua mọi gian nan thử thách, luôn một lòng hướng về nguồn cội nhằm tri ân, tôn vinh công đức của tổ tiên và các bậc tiền nhân. Tuy nhiên do hoàn cảnh lịch sử và điều kiện kinh tế từng giai đoạn nên việc thờ cúng Tổ tiên và các hoạt động của dòng họ được thực hiện ở nhà cụ Trưởng họ.
Đến khoảng năm 1945, nhờ tinh thần đoàn kết, yêu thương của cộng đồng con cháu, dưới sự chủ trì của cụ Nguyễn Phúc Cương đã xây dựng được nhà thờ họ bằng gỗ, kiến trúc theo lối nhà rường truyền thống trên mảnh đất của gia đình ông Nguyễn Phúc Đài, một người con của họ tộc làm nơi thờ cúng Tổ tiên.
Đến năm 1956, dưới sự chủ trì của cụ Nguyễn Phúc Tạo nhà thờ được tôn tạo nâng cấp đợt hai. Đến năm 2006, dưới sự chủ trì của cụ Nguyễn Phúc Thuý nhà thờ họ được nâng cấp nhằm thờ cúng tổ tiên được chu đáo, nghiêm trang hơn. Tuy nhiên, trải qua nhiều năm tháng, do sự bào mòn của thời gian, khắc nghiệt của thời tiết, nhà thờ họ đã xuống cấp. Bởi vậy, cả dòng họ đã từ lâu vẫn đau đáu một ước nguyện được tu tạo, dựng xây lại nhà thờ họ khang trang hơn, đẹp đẽ hơn, phù hợp với sự phát triển của dòng họ và sự phát triển đi lên của xã hội.
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể gia tộc!
Đạo lý “uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây” đã đi sâu vào tiềm thức của mỗi người con dòng họ. Ngày nay con cháu dòng họ Nguyễn Phúc có được cuộc sống tốt đẹp như hôm nay chính là nhờ ân đức của tổ tiên, ông bà cha mẹ để lại. Thấm nhuần đạo lý đó và để tri ân Liệt tổ, Liệt tông con cháu họ Nguyễn Phúc đã đoàn kết một lòng, chung tay, góp sức xây dựng ngôi nhà thờ tổ cho xứng danh với các bậc anh linh tiên tổ của mình.
Nhà thờ Tổ là ngôi nhà chung của toàn thể mỗi người con trong dòng tộc, để mỗi người khi Tết đến, xuân về, đất trời giao chuyển, Đông qua, Xuân đến, ngày giỗ Tổ...con cháu khắp nơi xa, gần lại được sum vầy bên nhau, bên ngôi nhà chung của mình. Bởi nhà thờ họ là thế giới tâm linh thu nhỏ trong mỗi một gia tộc - đó là nơi hội tụ hồn thiêng dòng tộc, là nơi thờ cúng tổ tiên, là nơi ngày giỗ, ngày Tết con cháu tụ hội về đây cùng nhau kính cẩn dâng hương kính cáo với tổ tiên và các bậc tiền nhân những thành tích của con cháu đang sống, học tập, công tác tại quê nhà cũng như ở khắp mọi miền của Tổ quốc; nguyện cầu anh linh tiên tổ phù hộ, chở che cho con cháu được phúc ấm mãi dày. Đây cũng chính là nơi mà con cháu dòng họ dù ở bất cứ nơi đâu đều luôn hướng về cội nguồn dòng tộc, hướng về quê hương bản quán và chính nơi đây mỗi người con trong dòng tộc cảm nhận được sự gần gũi, ấm áp của các bậc ông cha đang dõi theo con, cháu để ngăn ngừa điều dữ, phù hộ điều lành, mọi việc hanh thông. Đây cũng là nơi lưu danh và vinh danh các bậc hiền tài, dày công đức của họ tộc để cho con cháu noi theo.
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể gia tộc!
Ai sinh ra cũng có quê hương để thương để nhớ, mỗi chúng ta ai cũng có rất nhiều nơi để đi và để đến nhưng chỉ có một chốn để quay về, đó chính là quê hương, nguồn cội. Nhà thờ họ Nguyễn Phúc được toạ lạc trên mảnh đất cố hương của miền quê làng Cao Lao Hạ nằm dọc theo bờ Nam của dòng sông Gianh, trải qua bao biến đổi thăng trầm của lịch sử con cháu dòng họ được nằm vào giữa lòng phúc ấm của tổ tiên, gia tộc và trưởng thành theo năm tháng cùng lịch sử của non sông, đất nước. Đặc biệt qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, tiếp bước cha ông, con cháu dòng họ Nguyễn Phúc luôn đồng hành cùng đất nước tham gia trên khắp chiến trường Nam, Bắc và làm nhiệm vụ Quốc tế, nhiều con em của dòng họ đã trưởng thành và trở thành những sỹ quan trung, cao cấp trong Quân đội, những vị chỉ huy dạn dày trận mạc trên mọi chiến trường. Có những người con của dòng họ đã ngã xuống, hiến trọn tuổi thanh xuân cho Tổ quốc cho nhân dân; có người con của dòng họ đã hai lần tiễn chồng con lên đường chiến đấu rồi mãi mãi không về nhưng vẫn nén đau thương, nuôi chí anh hùng vì nghĩa nước, đó là bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thuyệt.
Và ngay bên dòng sông Gianh quê hương huyền thoại vẫn vang mãi tên anh, dù cho mưa bom, bảo đạn, anh vẫn vững tay chèo đưa đón hàng ngàn bộ đội sang sông, chiến tích còn đó, tên tuổi anh còn đây, dòng họ, quê hương, đất nước nhớ mãi tên anh, anh đã làm rạng danh cho quê hương, dòng họ. Đó chính là Anh hùng LLVT Nguyễn Văn Tương.
Kính thưa quí vị đại biểu, thưa bà con họ tộc!
Chắc hẳn nơi đây trên mảnh đất tổ tiên đầy linh thiêng, huyền bí đã chở che cho con cháu được phúc ấm mãi dày, dù ở biên cương hay hải đảo xa xôi của đất nước con cháu dòng họ vẫn mạnh gối bước hành trình, qua hy sinh mất mát con cháu dòng họ đã biết sống vì nhau, trong gian khổ con cháu dòng họ Nguyễn Phúc biết vươn lên cùng thời đại, bởi huyết mạch họ hàng luôn nối dài theo đất nước để hai tiếng Nguyễn Phúc vang mãi với thời gian. Lịch sử đã sang trang, chiến tranh đã kết thúc, dòng họ càng lâu đời, cháu con càng đông đúc, người bồi đắp xây dựng chốn quê nhà, người tiếp bước xây cơ, lập nghiệp ở nơi xa, nhưng dù ở bất cứ nơi đâu thì mỗi một người con của dòng họ luôn hướng về nguồn cội.
Thế nên, nhà thờ là nơi cháu con gặp gỡ, nơi đây, chúng ta được nhận họ, nhận hàng, được nghiền ngẫm nghĩ suy về ước nguyện của bao đời công đức, để mà dốc sức noi theo. Nơi đây, chúng ta cùng nhau hàn huyên tâm sự vào những dịp bái tạ tổ tiên, cùng nhau chia ngọt, sẻ bùi, lúc đói, khi no, khích lệ động viên nhau trước những được, mất của cuộc đời, làm cho nghĩa dòng họ, tình máu mủ, ruột rà càng thêm sâu đậm.
Kính thưa quý vị, thưa toàn thể gia tộc!
Ý nghĩa của nhà thờ họ lớn lao như vậy, cho nên tiêu chí đặt ra là việc xây dựng nhà thờ họ phải tôn nghiêm, đẹp đẽ, cao ráo, thoáng đãng, tiện lợi, kiến trúc phải giữ được nét truyền thống, cổ kính. Nhưng đồng thời phải mang dáng dấp hiện đại, làm thế nào để công trình tồn tại hàng trăm năm mà không lạc hậu, đó là nỗi ước mong, là niềm trăn trở của con cháu.
Từ những tiêu chí ấy, Hội đồng gia tộc cùng các đơn vị thiết kế, thi công thống nhất thi công nhà thờ theo truyền thống nhà rường cách điệu, với mái cong, gam màu vàng chủ đạo. Kiến trúc, đường nét, màu sắc nhà thờ tạo nét tôn nghiêm nhưng cũng rất ấm áp, gần gũi với con cháu.
Nhà thờ mới được xây dựng lại đúng hướng mà thế hệ trước đã chọn, thể hiện sự kế thừa, tiếp nối không ngừng nghỉ của dòng máu Nguyễn Phúc tộc. Nhà thờ chính được thi công theo truyền thống nhà rường, cột xà, kèo rường được thợ lành nghề chạm khắc tinh xảo theo lối cổ, bức hoành phi câu đối được sơn son, thiếp vàng tạo nên nét đẹp tâm linh huyền bí. Mặt trước từ đường là bức bình phong cao, rộng, hai cây đèn khắc câu đối:
Tổ tông quy mô viện.
Di tôn thiệu thuật trường.
Nghĩa là: Tổ tông khuôn phép lớn, cháu con hưởng lộc dài.
Phía ngoài Bình phong là Tứ trụ minh đường có khắc câu đối:
Cao Sơn hoành cửu khúc hoàn giang.
Phúc Nguyễn hưởng hoài vinh phồn thịnh.
Nghĩa là được Hoành sơn, Cửu khúc Long khê, Linh giang vây quanh; sơn phù, thuỷ ủng; Phúc đức dòng tộc Nguyễn Phúc sẽ trường tồn mãi mãi.
Hai bên là hai cây bàng trăm năm tuổi của ông bà tổ tiên để lại. Trước cổng nhà thờ là đôi Lân sư bằng đá tự nhiên vừa uy nghi, vừa mang ý nghĩa phong thuỷ trấn trạch. Đồng thời tạo nên sự uy linh cho toàn cảnh nhà thờ thêm trang trọng.
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể gia tộc!
Sau bao tháng ngày mong đợi thành quả hôm nay chúng ta đạt được đó là ngôi nhà thờ Tổ khang trang đẹp đẽ, bề thế uy nghiêm, ấm lòng tiên tổ, mát dạ cháu con. Để có được công trình Nhà thờ họ khang trang, lộng lẫy như hôm nay, họ tộc chúng ta vô cùng cảm động và xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với toàn thể bà con nội ngoại, dâu rể dòng tộc đã ủng hộ, cung tiến, đóng góp tiền bạc, hiện vật, công sức cho nhà thờ họ. Đặc biệt dòng họ ghi nhận công lao đóng góp và cung tiến tiền, hiện vật của cháu Nguyễn Tiến Dũng (con ông Nguyễn Phúc Tùng, nhánh 2) số tiền gần 350 triệu đồng. Dòng họ ghi nhận công lao của các vị trong Hội đồng gia tộc và Ban xây dựng “một ngày không nghĩ, một công không nhận” mang hết tinh thần trách nhiệm, bám sát công trình động viên các đoàn thợ vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành công trình đúng tiến độ, bảo đảm kỹ thuật cũng như mỹ thuật. Đó là các ông Nguyễn Phúc Thường-Trưởng nánh 5, Nguyễn Phúc Thắng-Trưởng nánh 4, Nguyễn Phúc Dũng-Phó ban Hội đồng và các ông Nguyễn Phúc Hoà (Mai), Nguyễn Phúc Tuấn, Nguyễn Phúc Lương...các ông đã mang hết tâm sức trách nhiệm và niềm tin của mình luôn hướng về nguồn cội, đồng thời đã thể hiện lên những cử chỉ khuyên bảo con cháu chúng ta cùng nhau hãy tiếp tục đoàn kết động viên nhau, phát huy truyền thống tốt đẹp của mình cùng nhau tô thắm cho dòng họ.
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể gia tộc!
Dòng họ chúng tôi xin gửi lời biết ơn chân thành tới cấp ủy, chính quyền xã, các dòng họ trong làng, cùng toàn thể bà con lối xóm đã nhiệt tình ủng hộ, động viên, giúp đỡ chúng tôi hoàn thành công trình này. Để có được công trình nhà thờ tổ toại nguyện như hôm nay con cháu chúng tôi bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các ông bà đoàn thợ xây, thợ kép, thợ sơn, thợ điện nước, thợ trồng cây đã mang tâm huyết của mình cùng nhau phối hợp nhịp nhàng trong công việc để công trình xây dựng nhà thờ họ chúng tôi hoàn thành đúng tiến độ. Trong quá trình xây dựng và tổ chức thi công nhà thừo họ Nguyễn Phúc chúng tôi không thể tránh được những thiếu sót mong được sự thông cảm của địa phương và bà con lối xóm.
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể gia tộc!
Nhìn lại quá trình xây dựng nhà thờ họ, sớm chiều nắng hạ mưa đông, chúng ta thật vô cùng tự hào với sức mạnh đoàn kết khắc phục vượt qua mọi khó khăn gian khổ, chung sức chung lòng với tâm nguyện tri ân tiên tổ, chúng ta đã hoàn thành công trình nhà thờ tổ cao ráo, đẹp đẽ, khang trang thoả lòng mong ước.
Từ đường họ Nguyễn Phúc uy nghiêm, một công trình văn hoá tâm linh là ngôi nhà chung thiêng liêng của dòng tộc, là tài sản vô giá muuon đời để lại cho con cháu phụng thờ. Dưới mái ấm từ đường, trước anh linh của các Liệt tổ, Liệt tông, chúng con hậu duệ dòng tộc Nguyễn Phúc xin nguyện tiếp bước cha ông, mang hết tài năng tâm sức xây dựng gia đình, dòng họ, xóm làng, đất nước ngày càng phát triển; duy trì nền nếp gia phong, vun đắp cho phúc đức dòng họ cao dày mãi mãi.
Thật đúng là: Địa linh tụ khí xây lại Từ đường. Tử tôn phụng thờ trường thâm phúc lộc. Với ý nghĩa đó, thay mặt dòng họ tôi xin tuyên bố khai mạc Lễ khánh thành nhà thờ họ Nguyễn Phúc ngày hôm nay.
Kính chúc Từ đường Họ Nguyễn Phúc chúng ta mãi mãi trường tồn, đời đời bền vững. Chúc toàn thể gia tộc đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Chúc cho sự đoàn tụ của đại gia tộc chúng ta thật hạnh phúc, viên mãn.
Kính chúc quý vị đại biểu, quý vị khách quý cùng toàn thể gia tộc lời chúc sức khoẻ, hạnh phúc và thành công.
Xin trân trọng cảm ơn!
TRƯỞNG HỌ
NGUYỄN PHÚC HOÀ
