TẠ MỘ NGHĨA ĐỊA LÀNG CAO LAO HẠ
Được sự thống nhất của Cấp uỷ, Chính quyền xã Hạ Mỹ và các ông trưởng tộc của 25 dòng họ trên địa bàn làng Cao Lao Hạ, ngày 15/1/2025 (Nhằm ngày 16, Tháng Chạp, năm Giáp Thìn), UBND, UBMT xã Hạ Mỹ, Ban Cúng tế các công trình tâm linh làng Cao Lao Hạ tổ chức lễ Tạ mộ tại Nghĩa địa Lều Cù.
Đến dự lễ có các ông trong Ban Thường vụ Đảng uỷ xã, lãnh đạo chính quyền xã, các ông, bà trong TT UBMTTQVN xã, lãnh đạo các ban, ngành, đoàn thể, đại diện CA, BCH Quân sự xã, cán bộ công chức, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, trường học, doanh nghiệp trên địa bàn, lãnh đạo các thôn, các vị trưởng tộc, đại diện các dòng họ trên địa bàn làng Cao Lao Hạ, đại diện BBL Hội đồng hương Hạ Trạch tại Thành phố Đồng Hới.
Theo Lịch sử xã Hạ Trạch (1470 – 2015), và Gia phả của các dòng họ, Tổ tiên của người Cao Lao đến mảnh đất này để sinh cơ, lập nghiệp đã trên 550 năm. Thế hệ này nối tiếp thế hệ khác, mảnh đất Lao Lao thành nơi chôn rau, cắt rốn, thành quê hương. Đất nuôi dưỡng người và khi “thác” người lại về với đất, mồ mả được chôn cất trên các xứ đồng, từ Đồng Cửa, đến Đồng Phố, Phần Mua, Mũi Bần, Mũi Đớ…
Với đạo lý “Uống nước, nhớ nguồn”, sau khi đất nước hoà bình, thống nhất, nhiều gia đình, dòng họ thực hiện tâm nguyện quy tập phần mộ của Tổ tiên, ông bà về một chỗ để dễ bề hương khói, thăm viếng. Từ đó, lăng Họ, lăng Phái, lăng gia đình được xây dựng tại Lều Cù, Khe Nước, Rẫy Tranh, Mây Đắng… Trải bao cuộc chiến chinh, đạn bom cày xới quê hương, người thất lạc, mồ mạ cũng thất lạc. Mặc dù được các dòng họ, các gia đình ra sức tìm kiếm, nhưng sau quy tập vẫn còn hàng ngàn ngôi mộ nằm lại trên các xứ đồng, trở thành mộ vô chủ, không có người thăm viếng, khói hương.
Những năm 1988, 1989, xã có chủ trương quy tập những ngôi mộ không xác định được thân nhân, “mộ vô chủ” vào khu vực Lều Cù và Khe Nước, lập nên Nghĩa địa làng. Sau khi nghĩa địa làng được quy hoạch, xây dựng, địa phương đã tổ chức nhiều lần cất bốc mộ không xác định được thân nhân vào nghĩa địa, tuy nhiên, đến năm 2023 vẫn còn hàng trăm ngôi mộ chưa được quy tập.
Thể theo nguyện vọng của bà con nhân dân và 25 ông Trưởng tộc trên địa bàn làng Cao Lao Hạ, thực hiện Nghị quyết của HĐND xã, tháng 9/2023, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận TQVN xã Hạ Trạch cũ (nay là xã Hạ Mỹ), kêu gọi, vận động các dòng họ, bà con ở quê, bà con xa quê, Ban liên lạc các hội đồng hương, các tập thể, cá nhân tâm chung tay đóng góp kinh phí để cất bốc hết số mộ không xác định được thân nhân trên các xứ đồng quy tập vào nghĩa địa làng.
